Sinds 1998 is David druk bezig met het behandelen van tanden bij paarden. Door zijn toemalige baas te Norwich (Engeland) kreeg hij de kans om zich te specialiseren in tandheelkunde bij paarden. Prof. Dr. Paddy Dixon, Prof. Dr. Jack Easly en Prof. Dr. Leon Scrutchfield, pioniers van de moderne tandheelkunde bij paarden, waren zijn eerste lesgevers. David volgt jaarlijks gespecialiseerde bijscholing in deze discipline. Hij is ook lid van de EVDA (Equine Veterinary Dental Association).

Tandverzorging bij paarden wordt vaak over het hoofd gezien. Toch is het even belangrijk als bijvoorbeeld hoefverzorging, vaccineren en ontwormen. Helaas realiseren veel paardenliefhebbers zich dit niet. We hopen met deze rubriek wat meer inzicht te verschaffen, zodat toekomstige problemen vermeden kunnen worden.

Operaties

David heeft jarenlang ervaring en speciale uitrusting voor gecompliceerde operaties zoals kiesextractie via de mond of via een minimale invasieve buccotomie. Wanneer het niet meer mogelijk is om de kies via de mond met een tang te trekken (vb. omdat deze gebroken is), wordt een minimale invasieve buccotomie toepast. Er wordt gewerkt via een klein gaatje in de wang. Eerst wordt er schroefdraad in de kies getaped en daarin wordt een speciale bout gefixeerd. Op die manier kan David de tand van buitenaf losmaken en verwijderen. Door deze minimale invasieve operatie zal het paard ook sneller helen. Volledige narcose is meestal niet nodig waardoor het risico op complicatie’s aanzienlijk wordt verlaagd.

Feiten

Paarden bezitten hypsodonte tanden of met andere woorden, tanden die hun hele leven lang blijven doorgroeien. Paardentanden worden dus korter naarmate ze ouder worden. Een volwassen tand van een jong paard kan 8 à 9 cm lang zijn. Elke tand slijt ongeveer 2 tot 3mm per jaar.

De meeste merries hebben 38 tanden (12 snijtanden, 24 kiezen plus 2 wolfstanden). De hengsten (en ruinen) hebben 4 extra haaktanden (ook wel hengstentanden genoemd).

De meest voorkomende symptomen bij tandproblemen

• abnormaal kantelen van het hoofd tijdens het rijden en of het eten.
• langer eten.
• moeilijkheden bij het slikken.
• voedsel proppen langs één kant van de wang.
• kopschudden tijdens rijden.
• het laten vallen van slecht gekauwd voer.
• koliek (vnl. verstoppingskoliek door slecht kauwen, maar ook door te weinig drinken omwille van tandpijn).
• vermageren, de eerste vertering gebeurt namelijk al in de mond !
• slokdarmverstoppingen.
• tegen het bit vechten.

Ontstaan van tandproblemen

De bovenkaak van een paard is breder dan de onderkaak, dus in rust maken de kauwvlakken maar gedeeltelijk contact. Het kauwvlak maakt een hoek van ongeveer 15 graden. Een paard kauwt zijn voedsel door maalbewegingen. Hierdoor ontstaan kleine, scherpe haakjes (ook wel emaillepunten genoemd) ter hoogte van de wangzijde van de bovenste kiezen en ter hoogte van de tongzijde van de onderste kiezen doordat deze maalbewegingen niet helemaal kompleet gebeuren. Deze emaillepunten kunnen in de mond wondjes (aftjes) veroorzaken, die tijdens het eten en het rijden, pijn veroorzaken. De maalbewegingen in de mond zijn afhankelijk van het soort voer. Bij het eten van ruwvoer is de maalbeweging groter dan bij het eten van krachtvoer. Een paard dat dus veel krachtvoer krijgt en weinig ruwvoer, zal makkelijker een schaargebit ontwikkelen, met alle gevolgen van dien. Tanden die geen contact maken met de tegenovergestelde tanden, blijven doorgroeien (bijvoorbeeld bij een over -onderbeet, of wanneer het paard een tand mist). Zo ontstaan er afwijkingen ter hoogte van het kauwvlak, waardoor het paard problemen krijgt bij het malen van zijn eten. Ook aan de teugel rijden zal moeilijker gaan want de boven- en onderkaak kunnen ten opzichte van elkaar niet meer verschuiven waardoor er spanning in het kaakgewricht zal ontstaan. Wanneer er tanden missen zullen de tegenovergestelde tanden in deze gaten groeien. Dit noemt men een “kantelen”gebit. Bij erge gevallen kan de mond niet meer gesloten worden doordat de haken zo lang zijn dat ze in het tegenovergesteld tandvlees prikken.

EEN GOEDE TANDVERZORGING BEVORDERT OOK DE PRESTATIES !!!!

Wat zijn wolfstandjes en moeten ze getrokken worden?

Wolfstandjes zijn rudimentaire kiesjes die meestal vlak voor de eerste echte kies voorkomen. Ze hebben geen functie en zijn een overblijfsel van de evolutie. Doordat ze ter hoogte van het bit voorkomen, kan een bit, irritatie veroorzaken. Het bit schuurt over deze tandjes die dan ook vaak los komen te zitten. Wij zijn voorstander om wolfstanden te trekken zelfs voordat ze beginnen te irriteren.

Laat deze tandjes altijd onder verdoving trekken door een gespecialiseerde dierenarts. Spijtig genoeg zijn er nog altijd “paardentandartsen” die niet het diploma dierenarts bezitten die toch paarden verdoven. Dit is niet alleen onwettelijk, maar ook gevaarlijk wanneer uw paard bijvoorbeeld een nietsvermoedend hartprobleem heeft !